Felsefî danışmanlık

Felsefî Danışmanlık Nedir ?

Felsefî danışmanlık, felsefî bir diyalogdur. Danışan tarafından sorulan bir başlangıc sorusundan hareketle, danışmanın sorduğu sorularla metodik bir biçimde, adım adım ilerler. Seans sırasındaki tepkiler, kelime seçimleri ve duygular, o anda aynalanır ve incelenir. Danışmanın, seans boyunca sorduğu sorulan sorular bu diyaloğa hem çerçeve getirir, hem de ritim kazandırır. Bu yöntem, danışanın düşünürken ve konuşurken yavaşlamasına ve farkındalıklı bir şekilde kendi düşünce biçimi üzerine düşünmesine ve kendini açıklıkla ifade etmesine yardımcı olur. Danışman söylenenler arasındaki bağlantıların kurulmasını kolaylaştırır. Filozofların düşüncelerinden, felsefi hikayelerden, fıkralardan ve bilimsel bilgilerden sohbet beslenebilir.

Felsefî danışmanlık, gündelik hayatı etkileyen kişisel ya da genel bir sorunla ilgili bir soruyla başlayabilir. Veya zihnini kurcalayan bir soruya yeni yaklaşımlar geliştirmek isteyen herkese hitap edebilir. Düşüncelerinin altında yatan varsayımları sorgulamaya, farklı bakış açıları geliştirmeye ve içselleştirilmiş düşünce ve davranış kalıplarının aynalanmasına açık bireyler için uygundur.

Bir buçuk saat süren bireysel seanslarda, paylaşılan fikirler üzerine yöneltilen sorular bazen içe bakışı, bazen de kendine mesafe almayı gerektirir. Bu çift yönlü süreç, kişinin hem iç dünyasını daha net görmesini hem de kendine dış bir gözle bakabilmesini sağlar. Bu düşünme biçimi, bireyin kendi alışkanlıkları, dünya görüşü, hisleri, duyguları ve soruları üzerine farkındalık kazanmasına ve yeni perspektifler geliştirmesine katkı sunar. Başkalarının bakış açısını da anlamasına yardımcı olur.

Felsefî danışmanlık seansı, kişisel geçmişi mümkün olduğunca paranteze aldırır. Bu anlamda birçok terapi formundan ayrışır. Seans, gündelik hayatta sorun yaratan mesele üzerine düşünmek için bir felsefi soruyla başlar. Bu sorunun sorulabilmesi de bazen seansın parçasıdır. Kişi onu rahatsız eden ya da aklını kurcalayan meseleyle gelir ve bunu özetler, soruya birlikte karar verilir. Bu sorudan hareketle danışanın verdiği her cevaba yeni sorular yöneltilir. Böylece kişi, alıştığı düşünce kalıplarının dışına çıkarak söylediklerini muhakeme eder ve konu üzerine farkındalıkla düşünür. Bu çalışma, düşünce şeklindeki kör noktalara ışık tutar ve kişinin içindeki çelişkileri daha iyi fark etmesini sağlar.

Kaç seans almak gerekir ?

Birçok zaman, seansta incelenmek istenen sorun tek seansla netleşir ve  somut bir çözüm süreciyle sonuçlanır. Aylar sonra geri dönüş aldığım danışanların çoğu, seans esnasında kazandıkları farkındalıklarla kendi meselelerini zaman içersinde çözdüklerini ve hayatlarında kökten değişimler yaşadıklarını ilettiler. Seans esnasında sorulan soruları gündelik hayatlarında tekrar tekrar, yaşanılan durum içersinde  kullanabildiler. Çünkü tek seansta ortaya konan sorunun kaynağına dair farkındalık kazanıldığında ve buna çözüm arayışı da eklendiğinde, danışana düşen somut çözüm süreci için gerekli ilk adımlar, danışan tarafından seans sonunda belirlenir. Mesela bazen yapılan seans bazı ihtiyaçları açığa çıkarır. Terapiye gitmek gibi. Ya da bedensel pratikler, meditatif pratikler ya da yaratıcı pratikler yapmak gibi. Seanslar kayıt altına alınıp gönderildiği için, yapılan çalışma tekrar izlenebilir veya dinlenebilir, üzerine tekrar tekrar düşünülebilir.

Seans sonrasında, danışanlar yeni sorularla bu düşünsel pratikten faydalanmak istedikleri sürece seans almaya devam edebilirler. Hayatındaki farklı meseleleri incelemek ve başladığı farkındalık sürecini derinleştirmek için bu yöntemle bir süre boyunca yol almaya devam etmek isteyebilirler. Bu durumda iki haftada bir veya ayda bir gibi düzenli aralıklarla birkaç seans almayı seçebilirler.

Ne Amaçlanır ?

Felsefî danışmanlık, bireyin kendi yargıları, önyargıları, duyguları, arzuları, korkuları, inançları ve tepkileri arasındaki bağlantıları fark etmesine alan açar. Hiçbir düşünce ya da davranış “iyi” ya da “kötü” olarak yargılanmaz. Bunların neden var olduğu ve yaşamda nasıl sonuçlara yol açtığı üzerine düşünülür. Çocuklukta alınan eğitim ve yaşanmış tecrübelerden yola çıkılmaz. Her ne kadar geçmiş yaşantımız, bugünü etkilese de, felsefe danışmanlığının alanı bu değil. Bu çalışmanın amacı, bugün gelinmiş olan noktadan hareketle, bugüne kadar edinilmiş bilgilerden yola çıkarak, problem yaratan konu üzerine etraflıca düşünmek ve kendine yeni yol haritaları belirlemek. Eğer çocukluktaki bir travma bu çalışmaya engel teşkil ederse, bunun dile getirilmesine alan açılır ve doğru biçimde yönlendirme yapılmaya çalışılır.

Amaç, mevcut varoluş tarzını ve anlam dünyasını daha derinlikli ve bütünlüklü bir şekilde kavramaya çalışmak. Bu düşünme pratiği, eğer kişi kendisi üzerine düşünmeye açıksa, kendisiyle ilgili kavrayamadığı yönlere dair geliştirdiği hatalı yargıları fark etmesine; anlayamadığı ya da çelişkili yanlarıyla daha barışık olmasına katkı sağlayabilir.

Felsefî diyalog, gündelik hayatta içine sıkıştığımız duyguları ve düşünceleri fark edip üzerlerine düşünmemize yardımcı olur. Kendiliğinden ortaya çıkan yargılarla, içimizde uyanan duygular ve düşüncelerle ilişki kurmamıza ve anlayışımızı derinleştirmemize olanak tanır. İç dünyamızda olup biteni farkındalıkla izleyemediğimizde, kendimize yabancılaşabilir; yönümüzü kaybetmiş gibi hissedebiliriz. Bu çalışma, duygu ve düşünceleri olduğu gibi karşılamamıza, neden var olduklarını anlamamıza ve farklı yaklaşımlar geliştirmemize imkân sunar.

Grup çalışmaları mümkün mü ?

Felsefi danışmanlık çiftlere uygulanabilir. Ancak oldukça dürüstlüğe iten bir çalışma olduğundan, her iki tarafın, gerçekten birbirini anlamaya ve kendini sorgulamaya açık olmaları gerekir. Bireysel danışmanlıkta olduğu gibi, çiftin özel hayatı ve geçmişi paranteze alınır ve yaşadıkları ortak sorun üzerine birlikte düşünmelerine, kendilerini ifade etmelerine ve birbirlerinin yaklaşımlarını anlamlarına alan açılır.

Ayrıca en fazla 5 kişik gruplarla, ortak paylaşılan bir durum üzerine de danışmanlık seansı verilebilir. Her katılımcının, başkaları önünde ve başkalarıyla birlikte kendini sorgulamasına hazır olması gerekir. Yas, hastalık, yeni başlangıçlar, işte yaşanan problemler, varoluşsal veya gündelik sorunlara ilişkin konularda grup çalışmaları yapılabilir.

Seans sonrasında ne olur ?

Seanslar kayda alınır ve ardından danışana analiz soruları eşliğinde gönderilir. Seansın danışan tarafından sonradan yalnız başına izlenmesi ve gönderdiğim analiz soruları ışığında değerlendirme yapması, sürecin önemli bir parçasıdır.

Seans sonunda, meselenin çözümlenmesine dair somut adımlar üzerine sorular yöneltilir. Danışan, kendi çözüm önerilerini gerçekçi bir şekilde ifade eder. Kazanılan yeni farkındalıklar ve geliştirilen bakış açıları, sorulan soruların içselleştirilmesi sayesinde zamanla, kişinin yaşamda harekete geçmekte zorlandığı durumlarda yönünü bulmasına, kendisini daha bilinçli değerlendirmesine ve kendine daha uygun, anlamlı adımlar atmasına katkı sağlayabilir.